Πάρνωνας – αξία και ομορφιά

Περιβάλλον

Εξαιρετικά πλούσια η φύση του Πάρνωνα, έχει να προσφέρει πολλές συγκινήσεις στον καλοπροαίρετο επισκέπτη. Η βλάστηση, οι τύποι οικοτόπων και η χλωρίδα διατηρούν, ακόμα και σήμερα, υψηλή οικολογική αξία. Πανέμορφα οροπέδια, πλήθος βουνοκορφών, φαράγγια απαράμιλλης και άγριας ομορφιάς και βαθιές κοιλάδες σχηματίζουν το ποικιλόμορφο ανάγλυφο του Πάρνωνα. Η περιοχή του είναι επίσης γεμάτη και από πολλές άλλες φυσικές ομορφιές, όπως καταρράκτες, σπηλιές, πηγές και τρεχούμενα νερά.
Σε όλη του την έκταση παρατηρούνται πάνω από 15 είδη οικότοπων, πολλοί εκ των οποίων παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον όπως οι δασικές εκτάσεις με μαύρη πεύκη, τα δάση με δενδρόκεδρο στη Μονή Μαλεβής,η παράκτια λίμνη του Μουστού κ.α. Επίσης, η περιοχή του Πάρνωνα διαθέτει πλούσια πανίδα αμφιβίων και ερπετών. Στην περιοχή έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα 26 είδη αμφιβίων και ερπετών, από τα οποία 2 είναι ενδημικά της Ελλάδας και 2 ενδημικά μόνο της Πελοποννήσου.
Μια μεγάλη περιοχή του Πάρνωνα αναγνωρίστηκε και θεσμοθετήθηκε επίσημα το 2008 με την ονομασία Οικολογικό πάρκο Πάρνωνα – Μουστού. Αρκετές περιοχές έχουν κριθεί ως ιδιαίτερα σημαντικές για τη διατήρηση της φύσης όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο κι έχουν καταχωρηθεί στον Επιστημονικό Κατάλογο που καταρτίστηκε. Eξάλλου,πολλές περιοχές του Πάρνωνα ανήκουν πλέον στο Ευρωπαϊκό δίκτυο περιοχών Natura 2000.

 

Ιστορία

Ταξίδι στον χρόνο

Λεωνίδας, ταξίδι στον χρόνο

Δεδομένου ότι η περιοχή του Πάρνωνα χωρίζει την Αρκαδία από τη Λακωνία, οι δύο αυτοί νομοί διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία της περιοχής διότι διεκδικούνταν τόσο από την πόλη του Άργους όσο και από την πόλη της Σπάρτης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η ιστορία του Πάρνωνα να απαρτίζεται από την ιστορία των δύο νομών.
Οι πρώτοι που κατοίκησαν την Αρκαδία ήταν οι Πελασγοί, τους οποίους ακολούθησαν οι Δωριείς. Οι πιο σημαντικές πόλεις ήταν η Τεγέα και η Μαντίνεια. Οι Αρκάδες δέχτηκαν πολλές ζημιές όταν συμμάχησαν με τους Αθηναίους στον Πελοποννησιακό πόλεμο. Το 369 π.Χ. ο Επαμεινώνδας της Θήβας δημιούργησε την Αρκαδική Ομοσπονδία παρά τις αντιρρήσεις της Σπάρτης. Το 243 π.Χ. η Αρκαδία γίνεται μέλος της Αχαϊκής Ομοσπονδίας, αλλά λόγω των συνεχών εσωτερικών προβλημάτων της εποχής, η χώρα σύντομα παραδόθηκε στα χέρια των Ρωμαίων. Κατά τη ρωμαϊκή εποχή, η Αρκαδία εγκαταλείφθηκε εντελώς και το χρονικό διάστημα που ακολούθησε μετονομάσθηκε σε Αρκαδικό Μεσαίωνα. Η περιοχή καταλήφθηκε από τους Φράγκους τον 12ο αιώνα και από τους Οθωμανούς το 1458. Λόγω της κεντρικής θέσης της στην Πελοπόννησο, η Αρκαδία έπαιξε πρωταρχικό ρόλο στην Επανάσταση του 1821. Η πόλη δέχτηκε πολλές καταστροφές κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η μεγαλύτερη καταστροφή ήταν από το βομβαρδισμό του Ιμπραήμ Πασά το 1827.
Κατοικημένη από τα νεολιθικά χρόνια (6000-3000 π.Χ.),η Λακωνία υπήρξε το επίκεντρο των πολλών αναταράξεων σε όλη την ιστορία της, με συνέπειες που επηρέασαν ολόκληρο τον αρχαίο κόσμο της Ελλάδας.Σύμφωνα με την παράδοση, οι πρώτοι κάτοικοι – οι Λέλεγες – αφομοιώθηκαν από τους Ίωνες και τους Αχαίους. Τα πολυάριθμα ευρήματα, τα νεκροταφεία και οι οικισμοί που βρέθηκαν στα αχανές περιοχές της Σπάρτης δείχνουν ότι η περιοχή ήταν πυκνοκατοικιμένη κατά τη Μυκηναϊκή περίοδο. Οι Δωριείς εγκαταστάθηκαν στην περιοχή γύρω στο 1100 π.Χ. και κατέλαβαν ολόκληρη την περιοχή της Λακωνίας.Η Λακωνία λεηλατήθηκε πολλές φορές, κυρίως από τους Γότθιους, ενώ Σλαβικά φύλα αργότερα εγκαταστάθηκαν στην περιοχή και ήταν «εξελληνισμένα» μεταξύ 10ου – 13ου αιώνα. Έπειτα κατακτήθηκε από τους Τούρκους το 1458. Οι Τούρκοι δεν ήταν σε θέση να νικήσουν το σύνολο της Λακωνίας και πολλές περιοχές όπως η Μάνη κατάφεραν να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους. Το 1685 η περιοχή καταλήφθηκε από τους Βενετούς, μέχρι το 1715, όταν ξανακατοικήθηκε από τους Τούρκους τότε καταστράφηκε εντελώς. Η Λακωνία επίσης πήρε μέρος στην Επανάσταση του 1821.
Κατά την διάρκεια της Γερμανοϊταλικής κατοχής, ο Πάρνωνας ήταν από τα πιο σημαντικά κέντρα της αντίστασης ενάντια στους κατακτητές. Όταν τα κατοχικά στρατεύματα αποχώρησαν η περιοχή προκλήθηκε ακόμη μια φορά από τον Εμφύλιο Πόλεμο το 1949. Από τα μέσα του 19ου αι. η περιοχή του Πάρνωνα, έχανε σιγά-σιγά το μεγαλείο και τη δυναμικότητά της, όπως και όλες οι ορεινές περιοχές της Ελλάδας, ερημώνονταν πληθυσμιακά από την εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση.

Παράδοση

Παραδοσιακά πασχαλινά αερόστατα

Παραδοσιακά πασχαλινά αερόστατα Λεωνιδίου

Την πλούσια παράδοση της περιοχής του Πάρνωνα αναδεικνύουν πολλά αρχαιολογικά ευρήματα, ιστορικοί οικισμοί, μονές, γέφυρες, κάστρα και πολλά ιστορικά χωριά με τις τοπικές γιορτές τους.
Η γεωργία και η κτηνοτροφία είναι οι κύριες ασχολίες ενώ οι κάτοικοι ασχολούνται παράλληλα με την δενδροκομία, την υλοτομία, την μελισσοκομία, τη συλλογή βοτάνων, τη λατομία μαρμάρων κ.α.
Ο τουρισμός επίσης παρουσιάζει σημαντική αύξηση στα τελευταία χρόνια και η περιοχή έχει ως επένδυση τις κατάλληλες τουριστικές υποδομές για τη φιλοξενία των επισκεπτών. Ο Πάρνωνας αποτελεί ένα διαχρονικό καταφύγιο ήρεμων ορεινών αποδράσεων.

Γαστρονομία

Μελιτζάνα, η βασίλισσα της Μεσογειακής γαστρονομίας

Μελιτζάνα, η βασίλισσα της μεσογειακής γαστρονομίας

Αξιοποιώντας πλήθος τοπικών προϊόντων, η τοπική γαστρονομική παράδοση προσφέρει νοστιμότατα πιάτα σε αρμονία με την υγιεινή μεσογειακή διατροφή. Παράλληλα, τα ιδιαίτερης ποιότητας τοπικά προϊόντα (ελιά, λάδι, κρασί, τυριά, κτηνοτροφικά, ψάρια, φρούτα κ.λπ.) μπορούν να μετατρέψουν ακόμα και απλές συνταγές σε υπέροχες γαστρονομικές εμπειρίες.
Πολλοί από τους παραδοσιακούς τρόπους για τη συντήρηση των τροφίμων διατηρούνται ζωντανοί, όπως το παστό χοιρινό με τη μέθοδο που ξεκίνησε από τη Mάνη και διαδόθηκε σε όλη τη Λακωνία.
Στα χωριά του Πάρνωνα αποξηραίνουν ακόμη τα άγρια χόρτα που χρησιμοποιούν το καλοκαίρι.
H διατήρηση της ντομάτας σε πάστα είναι γνωστή από παλιά στην περιοχή.
Οι νοστιμότατες ελιές διατηρούνται με διάφορους τρόπους. H παρασκευή και η διατήρηση των ζυμαρικών (τραχανάς ξινός και γλυκός, χυλοπίτες) είναι διαδεδομένες σε όλα τα χωριά.
Προϊόντα του Πάρνωνα:
• Το ελαιόλαδο Κροκεών Λακωνίας
• Η Τσακώνικη Μελιτζάνα Λεωνιδίου
• Η Τσακώνικη γραβιέρα
• Τα καρύδια Αρκαδίας
• Οι χυλοπίτες και ο τραχανάς στην Τρίπολη και το Άστρος

Αρχιτεκτονική

Πύργος Τσικαλιώτη, σιωπηλός μάρτυρας τσακώνικης αρχοντιάς

Πύργος Τσικαλιώτη, σιωπηλός μάρτυρας τσακώνικης αρχοντιάς

Η περιοχή του Πάρνωνα κατέχει μια ξεχωριστή θέση στο χώρο της ελληνικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.
Η συνεχής κατοίκηση της περιοχής από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι σήμερα, έχει αφήσει πολύ σημαντικά μνημεία της ιστορίας, τα οποία αποτελούν μια συνέχεια στη διαμόρφωση του χώρου και της φυσιογνωμίας της περιοχής.
Δεμένη άρρηκτα με τις κλιματολογικές, γεωμορφολογικές, κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες της ευρύτερης περιοχής, η τοπική αρχιτεκτονική χαρακτηρίζεται από το απλό, λιτό, αυστηρό και γεωμετρικό της ύφος.
Επίσης ,μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι πύργοι και τα κάστρα της περιοχής όπως το Κάστρο Γερακίου, στην κορυφή του λόφου, απέναντι από το Γεράκι και ο πύργος του Τσικαλιώτη στο Λεωνίδιο.
Χαρακτηρισμένοι Παραδοσιακοί οικισμοί (Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ.) και Ιστορικά Προστατευόμενοι (ΥΠ.ΠΟ.) της περιοχής είναι: Παράλιο Άστρος, Άγιος Πέτρος, Κάτω Δολιανά, Καστάνιτσα, Πραστός, Πλάτανος, Άγιος Ανδρέας, Λεωνίδιο, Πραγματευτής, Σαπουνακαίϊκα, Πέρα Μέλανα, Τυρός, Κουνουπιά, Πούλιθρα, Βλαχοκερασία, Κερασιά, και Κοσμάς.

Φιλοξενία

 Καλώς ορίσατε (και να ξανάρθετε!)

Καλώς ορίσατε (και να ξανάρθετε!)

Η διαμονή των επισκεπτών στην περιοχή προστασίας του Φορέα Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού διακρίνεται από υπηρεσίες υψηλού επιπέδου με σεβασμό στο περιβάλλον.
Κάνοντας τη βόλτα μας στον Πάρνωνα, από τα ορεινά χωριά μέχρι τα παραθαλάσσια θέρετρα, έχουμε πάντα ένα σημείο για να ξεκουραστούμε και να καταλύσουμε και ένα σημείο για να απολαύσουμε τον καφέ και το γλυκό μας.
Ξεκινώντας από βόρεια κατευθυνόμενοι προς νότια ανακαλύπτουμε παραδοσιακά καφενεία αλλά και μοντέρνα καφέ-μπαρ στο βουνό και στη θάλασσα.
Ανακαλύπτουμε επίσης παραδοσιακά δωμάτια, πέτρινους ξενώνες αλλά και πιο μοντέρνα καταλύματα, έτοιμα να φιλοξενήσουν τις εξορμήσεις μας στα όμορφα σημεία του Πάρνωνα.

Print Friendly, PDF & Email